Son zamanlarda fitness sektöründe önemli ekol haline gelen fonksiyonel antrenman kavramı insanların gün geçtikçe merak saldığı bir konu olmuştur. Kimilerine göre gerekli kimilerine göre gereksiz olan bu kavram aslında nedir, gelin hep birlikte inceleyelim.

Fonksiyonel antrenman nedir kısmına bakmadan önce “Fonksiyon” kelimesini inceleyelim. Fonksiyon, temel olarak kullanılan bir şeyin kullanma amacıdır. Örneğin bacaklarımızın en temel fonksiyonu bizi ayaktadır. Bu sebeple fonksiyon kelimesini spor sektörü içerisinde hatta antrenman kelimesi ile kullandığımızda amacı belli bir antrenmanlardan söz etmiş oluruz.

Fonksiyonel antrenman kavramı ilk çıktığı yıllarda yanlış anlaşılmalara neden oldu. İnsanlar her yapılan antrenmanın bir amaç dahilinde yapıldığını savundu ve bazı spesifik antrenman ve hareket modellerinin bireysel sporlara özgü olduğu anlamına gelen terimler kullanıldı. Ancak spora özgü antrenman mat üzerindeki, sahadaki ya da korttaki sporcu ile yapılırken kuvvet ve kondisyon antrenmanları sporcuyu daha güçlü hale getirmek ve spesifik kondisyon geliştirmeleri için yapılır.

Aslına bakılacak olursa çoğu spor dalı farklılıktan çok benzerliğe sahiptir. Sprintler, vuruşlar, sıçrama ya da lateral hareketlerin çoğu spor branşında uygulanan yaygın beceriler olduğu görülür. Örneğin bir sporcu ister futbolcu olsun ister sprinter olsun. İkisi de hızlı olmak zorundadır ve değişen tek şey onların kimlikleridir. Yani hız, hızdır. İkisinin de yapacağı çalışma çok farklı olmayacaktır.

Fonksiyonel antrenman kavramında antrenörler ya da koçlar sporun ortak noktalarına bakar ve onları geliştirmek için antrenman tasarlarlar.

Fonksiyonel antrenmanı tanımlamak için birkaç basit soru vardır.

1.       Kaç tane spor branşı oturarak yapılır?

Kürek branşı gibi birkaç branş haricinde şu söylenebilir ki; kasları antrene etmek için oturarak yapılan egzersizler hiç de fonksiyonel görünmüyor.

2.       Kaç branşta stabilite dış etkenler tarafından sağlanıyor?

Cevap: Sıfır! Stabilite oyuncuların sahada ya da kortlarda kendisinin sağladığı bir durumdur. Bu nedenle antrenman esnasından stabilitenin makineler tarafından sağlandığı egzersizler fonksiyonel egzersizler değildir.

3.       Kaç spor branşı tek eklemli izole hareketler içerir?

Cevap yine koskocaman bir SIFIR! Fonksiyonel antrenman kavramı genel olarak çok eklemli egzersizlerin kullanılmasını prensip alan antrenmanlardır. Ve herhangi bir sporda tek eklemli hareket olmadığına göre antrenmanda tek eklemli izole egzersizler kullanılması saçmadır.

Fonksiyonel antrenman kavramını daha iyi öğrenmek isterseniz bu konuda dünyaca ünlü kuvvet kondisyon koçları ve fonksiyonel antrenman uzmanlarının altta kaynak kısmında belirttiğim kitaplarını okuyabilirsiniz!

Emir Duman | Alfa Akademi Besyo | Antrenör

Kaynakça:

Michael Boyle – Yeni: Sporda Fonksiyonel Antrenman 

Vern Gambetta – Atletik Gelişim